Gasto sa federalismo
Way makakuwestiyon sa determinasyon ni kanhi Senate President Nene Pimentel paghatag og dugang gahom ug katigayonan sa mga lalawigan, dakbayan, kalungsoran ug kabaranggayan pinaagi sa pag-iban sa nagbuntaog nga gahom ug katigayonan sa nasudnong kagamhanan.
Tungod tingali kay taga Mindanao ug nahimo sab nga lokal nga opisyal, siya ang labing nahibawo nga mas dali nga matagbaw ang labing batakang panginahanglan sa katawhan pinaagi sa lokal nga kagamhanan, inay sa nasudnong kadagkoan nga tua ra magtungkawo sa kaulohan. Apan isip politiko nakasabot si Pimentel nganong di boluntaryong motahan sa nasudnong gobyerno.
-o0o-
Inay mokuyog sa pipila niya ka kauban nga niawhag na og rebolusyon, si Pimentel nisugyot sa Local Government Code (LGC). Nga malampuson niyang napangamahanan hangtod nga nahimong balaod niadtong 1991 ug nakahatag na sa local government units (LGUs) og mas dakong bahin sa nasudnong katigayonan.
Dakong pasidungog kamaayong pagkapanday nilang Pimentel ug ubang mga sakop sa Kongreso sa LGC nga may nitumaw nga mga sugyot nga inay usbon ang sistema sa gobyerno ngadto sa federal mas padak-an lang ang bahin sa LGUs nga inay 40% lang karon himuon nang 60% o 70% gyod.
-o0o-
Way nahibung nganong si Pimentel ang usa sa labing unang gitudlo ni Presidente Rodrigo Duterte sa consultative committee (Con-Com) nga iyang gitahasan sa pagsubli sa mga probisyon sa 1987 Constitution nga angayng usbon. Lahi sa ubang niawhag og federalismo nga wa kahibawo sa ilang gipanulti, si Pimentel nasuhito unsaon pag-usab ang sistema sa gobyerno.
Maong siya ang labing larino nga nipasabot sa ilang pagduso sa federal-presidential system nga may duha ka bay balaoranan nga maglakip sa 87 ka senador ug 12 ka federal states.
-o0o-
Apan ang pasiunang mga sugyot nilang Pimentel ug ubang mga sakop sa Con-Com nakasugat na dayon og mga pagsaway. Labi na sa pagtukod sa federal states nga, kay dugang mang sapaw sa burukrasya (magtukod og bag-ong katungdanan sa 12 ka gobernador, 12 ka bise gobernador ug gatosan ka sakop sa state legislature), nagkahulogan og dugang gasto.
Di kaha mahurot sa dugang suholan ang bisan unang madugang sa bahin sa LGUs? Ug kay mao ra man gihapon ang nasudnong panudlanan, di kaha sila matental pagpahamtang og dugang buhis sa katawhan? [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com